၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အၿမံဳႏွင့္ ေဒသတြင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို အျမင္ျခင္း ဖလွယ္မည့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ စတင္

Asean Summit working Dinner သို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - InfoFoto)

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အၿမံဳ ( ၂၀၁၅ ASEAN Community) ကာလ အလြန္ၾကံဳေတြ႕လာႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားႏွင့္ ေဒသတြင္းဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ဖလွယ္မည့္ (၂၂) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲကို ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔ ည ၈ နာရီအခ်ိန္က ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ဒါဆရီဘန္ကာ၀န္ၿမိဳ႕ရွိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ႐ံုးအေဆာက္အဦ၌ ျပဳလုပ္ေသာ အလုပ္လုပ္သေဘာ ညစာစားပြဲမွတစ္ဆင့္ စတင္လိုက္ပါသည္။

ထိုေဆြးေႏြးပြဲသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ ရာထူးကို ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံက တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီးေနာက္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျပဳလုပ္ေသာ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ကာ မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မွ လြဲ၍ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္အားလံုး တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ မေလးရွား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ ေမလ ၅ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္မည့္ မေလးရွား အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ အထူးကိုယ္စားလွယ္ကိုသာ ေစလႊတ္ခဲ့ပါသည္။

အာဆီယံ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Le Luong Minh က ဧၿပီလ ၂၃ ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အာဆီယံ၏ အနာဂတ္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ၂၀၁၅ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ အလြန္၌ ၾကံဳေတြလာႏိုင္သည့္ ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ားကုိ အျမင္ျခင္းဖလွယ္ရန္ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆံုမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။

ဥေရာပသမဂၢ (EU) ကဲ့သို႔ ျဖစ္လာရန္ ရည္ရြယ္ေသာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ ထူေထာင္ေရးအတြက္  ျပင္ဆင္မႈမ်ားမွာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ၿပီးစီးေနၿပီျဖစ္ၿပီး ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ကိုသာ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရန္ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီအလိုက္ ကြဲျပားလ်က္ရွိေနေသာ ဥပေဒေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ား ပါ၀င္ေနေၾကာင္း သိရပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလက ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (၂၁) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အျမဳံကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ မစတင္ဘဲ ဒီဇင္ဘာလတြင္ စတင္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကပါသည္။

ဧၿပီလ ၂၃ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အႀကိဳအစည္းအေ၀းအရ (၂၂) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အေရးႀကီး အေၾကာင္းအရာမ်ား ေဆြးေႏြးၾကမည္ မဟုတ္ဘဲ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ ထူေထာင္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥကို ဦးစားေပးေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔အတူ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္၊ အေရွ႕အာရွ ပင္လယ္ႏွင့္ ကိုရီးယားကြၽန္းဆြယ္အေရး စသည္တို႔ အပါအ၀င္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ကိစၥရပ္မ်ားကိုလည္း ေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (၂၁)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၌ ခိုင္မာေသာ သေဘာတူညီခ်က္ မရရွိဘဲ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးရန္ျဖင့္သာ အဆံုးသတ္ခဲ့သည့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အျငင္းပြားမႈ ကိစၥကိုလည္း အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ေဆြးေႏြးဖြယ္ ရွိပါသည္။

ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးသည္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ဘ႐ူႏိုင္း၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္တို႔အၾကား ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ေရပိုင္နက္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအျငင္းပြားမႈကို ႏိုင္ငံတကာ က်င့္၀တ္စည္းကမ္းမ်ားႏွင့္အညီ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ရပ္ ရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို႔က ဘ႐ူႏိုင္း အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ၌ တြန္းအားေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔က ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား၏ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ အႀကိဳေဆြးေႏြးမႈမ်ားတြင္လည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးကိစၥအတြက္ အေျဖထြက္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီး ထုတ္ျပန္မည့္ အာဆီယံ ဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို သတိေပးသည့္ စာသားကို ထည့္သြင္းရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေသာ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားအၾကား သေဘာထားကြဲေစသည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ေနၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းတြင္ ပူးတြဲေၾကညာခ်က္ မထုတ္ျပန္ႏိုင္သည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္သည္ ၄၅ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ပထမဆံုး ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား သေဘာထားကြဲလြဲမႈ ျဖစ္ပါသည္။

ဘ႐ူႏိုင္း အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ခိုင္မာေသာ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိရန္ မလြယ္ကူဘဲ ေအာက္တိုဘာ ေဆြးေႏြးပြဲ၌သာ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ ထြက္ေပၚႏိုင္ဖြယ္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔အတူ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဘက္ကလည္း ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးကို အျငင္းပြားမႈ ျဖစ္ပြားရာ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီအလိုက္ ေဆြးေႏြးရန္ ဆႏၵရွိေနၿပီး တ႐ုတ္ႏွင့္ အျငင္းပြားေနေသာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားက အာဆီယံ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္သာ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္လိုသည့္ ဆႏၵရွိေနသည္။

ဧၿပီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ဆက္လက္ျပဳလုပ္မည့္ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ Retreat Meeting တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အာဆီယံ အသိုက္အျမံဳ၊ အာဆီယံဗဟိုျပဳ ေဒသတြင္း တည္ေဆာက္မႈ၊ အာဆီယံ၏ အနာဂတ္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္၊ ေဒသတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ကိစၥမ်ားကို အျမင္ဖလွယ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္သည္။ ဘ႐ူႏိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေႏြးမည့္ (၉) ႀကိမ္ေျမာက္ BIMP-EAGA အစည္းအေ၀း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္မည့္ (၇) ႀကိမ္ေျမာက္ IMT-GT အစည္းအေ၀းမ်ားကိုလည္း ဧၿပီလ ၂၅ ရက္ေန႔၌ပင္ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

ထို႔အျပင္ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယင္လတ္ရွင္နာထရာ၀ပ္တို႔သည္ ဧျပီလ ၂၅ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ဘ႐ူႏိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္႐ံုး အေဆာက္အဦတြင္ ေတြ႕ဆံုရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း သိရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ဧျပီလ ၂၅ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာမည္ ျဖစ္သည္။