စာနယ္ဇင္းအသိအျမင္တုိးပြားေစၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပကတိအေျခအေနကို ျမင္ေတြ႕ေစမည့္IPI ညီလာခံ

လူသားမ်ားအၾကားနားလည္စာနာမႈရွိရန္ အေျခခံ လိုအပ္ခ်က္အေနျဖင့္ ကမၻာ့စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအၾကား နားလည္စာနာမႈရွိေရးအတြက္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ႔သည့္ ႏိုင္ငံတကာစာနယ္ဇင္းအဖြဲ႕အစည္း IPI ၏ (၆၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ကမၻာ့ညီလာခံကို မတ္ ၂၇ ရက္မွ ၂၉ ရက္အထိ သံုးရက္တာ က်င္းပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

IPI ညီလာခံသို႔ ကမၻာတစ္ဝန္းမွ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားေသာ မီဒီယာအဖြဲ႔ အစည္း မ်ား၊ ထုတ္ေဝသူမ်ား၊ အယ္ဒီတာမ်ား၊ သတင္းစာဆရာမ်ားစသျဖင့္ မီဒီယာ ဆိုင္ရာ က႑စံုမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ပါဝင္တက္ေရာက္ေလ့ရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ပထမဆံုး အႀကိမ္ က်င္းပမည့္ ညီလာခံတြင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကမည့္ ျမန္မာ့ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးမွ တာဝန္ရွိသူမ်ား အခ်ိဳ႕ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈမ်ား ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ဦးေသာင္းစုၿငိမ္း မန္ေနဂ်င္းဒါ႐ိုက္တာ(Information Matrix ကုမၸဏီ)

IPI World Congress ရဲ႕(၆၅) ႀကိမ္ေျမာက္ပြဲကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပထမဆံုး အႀကိမ္ က်င္းပေတာ့မွာျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီပြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာက မီဒီယာလုပ္ငန္း ေတြမွာ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနတဲ႔ အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးက ထုတ္လုပ္သူ၊ အယ္ဒီတာ၊ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳ နဲ႔ အျမင္ေတြ ထိေတြ႕ဖလွယ္ခြင့္ရတယ္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ စိတ္ဝင္စားတာနဲ႔ စတင္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ မီဒီယာမိတ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ ပါဝင္ထားၿပီး ပြဲနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ပစၥည္းပစၥယ အခ်ဳိ႕ ေထာက္ပံ့ဖို႔ လုိအပ္တဲ႔အပိုင္းမွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးေန ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက လာေရာက္ၾကမယ့္ သတင္းေထာက္ေတြကိုလည္း 7 Day သတင္းခန္းကို လာေရာက္ေလ့လာဖို႔ ဖိတ္ေခၚထားပါတယ္။

ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူအေနနဲ႔ မီဒီယာ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ ဝင္ေငြ၊ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ၊ လုပ္ငန္း နယ္ပယ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာနဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ မီဒီယာေတြေၾကာင့္ မီဒီယာလုပ္ငန္းရဲ႕ ဝင္ေငြပိုင္းဆိုင္ရာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ျဖစ္ေပၚေနပါၿပီ။ ဒါေတြေၾကာင့္ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ ဘယ္လိုအက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚႏုိင္လဲ။ ဒီလိုစိန္ေခၚမႈေတြကို ဘယ္ လို ရင္ဆုိင္ၾကမလဲဆိုတဲ႔အေပၚမွာ အျမင္ေတြဖလွယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနတဲ့ မီဒီယာ ေရစီးေၾကာင္းအရ ပံုႏွိပ္မီဒီယာက က်ဆင္းေနတယ္ဆိုတာ သိရပါတယ္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံေတြရဲ႕ သတင္းလုပ္ငန္းအေျခ အေနေတြမွာလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္၊ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္က အေျခအေနနဲ႔ လုံးဝမတူေတာ့ဘူး။ အရင္က အေမရိက၊ ယူေကနဲ႔ ကေနဒါစတဲ႔ ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာဆုိရင္ သတင္း စာဖတ္တဲ့အားက အိမ္ေထာင္စုရ႕ဲ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိၿပီး အိမ္ေထာင္စုထက္ဝက္ေလာက္က သတင္းစာေတြ ေန႔စဥ္ယူၾကပါတယ္။ သတင္းစာကို အားကိုးၿပီး သတင္းစာ လုပ္ငန္းေတြလည္း တုိးတက္ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးခဲ႔တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္ ၁၅ ႏွစ္ေလာက္ကေနစၿပီးေတာ့ ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာ ဆုိတာ ေပၚလာၿပီး အင္တာနက္ေပၚကေန လူေတြက သတင္းေတြ ဖတ္လို႔ရလာတယ္။ ဒါထက္ပိုၿပီး တြန္းအားျဖစ္ ေစတာက ၂ဝ၁ဝ ဝန္းက်င္ေနာက္ပိုင္းေလာက္မွာ စမတ္ ဖုန္းေတြေပၚလာၿပီး လူတုိင္းလက္ထဲမွာ ငါးလက္မအရြယ္ ဖန္သားျပင္ ေလးတစ္ခုက သြားေလရာမွာ ပါလာေတာ့ အဲဒီအေပၚမွာသတင္းကို အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီရယူလာႏိုင္ တယ္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြ အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီ ၂၄ နာရီလံုး သတင္းကို ရယူသံုးစြဲမယ္ဆိုတဲ႔ ပံုစံမ်ဳိးေျပာင္းလာတယ္။

ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီး ေတြမွာလည္း အိမ္ေျခရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္ သတင္းစာယူေန ရာက သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ပဲ သတင္းစာယူေတာ့တဲ႔ ပံုစံမ်ဳိးျဖစ္လာတယ္။ သတင္းစာဖတ္တဲ႔ အေရအတြက္ ေလ်ာ့သြားတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ သတင္းကေတာ့ ပိုမိုသံုးစြဲလာတယ္။ ပံုႏွိပ္သတင္းစာကို ေန႔စဥ္နံနက္တိုင္း ယူမယ္ဆိုတဲ႔ အေလ့အက်င့္တစ္ခုေျပာင္းသြားၿပီး အြန္လုိင္းေပၚကိုေျပာင္းသြားတယ္။

သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္း ေတြအတြက္ စာဖတ္သူ အေရအတြက္ စုစုေပါင္းမွာ ေလ်ာ့မသြားဘဲ ပိုၿပီးေတာ့တိုးလာတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကမၻာေက်ာ္ နယူးေယာက္တုိင္းစ္၊ ေဒးလီးေမးလ္လို သတင္းစာႀကီးေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ စာဖတ္ ပရိသတ္ဦးေရက သန္းေပါင္း ဆယ္ဂဏန္း၊ ရာဂဏန္း ေလာက္အထိရွိတယ္။ ဒါေတာ္ေတာ္ကို ႀကီးမားတဲ့ အင္အားေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာမွာက်ေတာ့ ဝယ္ဖတ္တဲ႔သူက က်ဆင္းလာတယ္။ ဖတ္တဲ့သူဘက္မွာ တိုးပြားေနၿပီး ပံုႏွိပ္ဘက္မွာ က်ဆင္းေနတဲ႔ အေနအထားမွာ ထုတ္ေဝသူ လုပ္ငန္းရွင္ေတြအေနနဲ႔က ျပႆနာတစ္ခုက စာဖတ္သူဦးေရတုိးပြားလာတဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာအေပၚ မွာ ဝင္ေငြဘယ္လိုယူရမလဲဆိုတဲ့ စီးပြားေရးပံုစံတစ္ခုက ျမန္မာႏိုင္ငံတင္မကဘူး ကမၻာ့ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာပါ ဒီModel က ေကာင္းေကာင္းမေပၚလာေသးဘူး။

အခုဆိုရင္ မီဒီယာလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႔ ဒီစိန္ေခၚမႈကို ေက်ာ္ျဖတ္ေနရဆဲျဖစ္ၿပီး ေနာက္ႏွစ္အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ မီဒီယာေရစီးေၾကာင္း သစ္တစ္ခုကို ေဖာ္ရမယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြ လုပ္တဲ႔အခါမွာလည္း သတင္း ေထာက္၊ အယ္ဒီတာ၊ ဒီဇိုင္နာ၊ ႐ံုးခန္း၊ ပစၥည္းကိရိယာ အေထာက္အပံ႔ ေတြ ဒါေတြကလည္း ကုန္က်စရိတ္ေတြ ရွိတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ဒီအတြက္ကို ဝင္ေငြရွာလို႔ရတဲ့ Revenue Generation တစ္ခုခုကေတာ့ ရွိကိုရွိရမယ္။
ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေခတ္မွာ အခုသြားေနတဲ႔ ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ ရွာလို႔ မရဘူးဆိုရင္ ဘယ္လိုရွာရင္ ရမလဲဆိုတဲ့ နည္းလမ္း ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ လစဥ္ေၾကးေတြေကာက္ခံ တဲ့စနစ္နဲ႔သြားမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သတင္းတိုတစ္ေစာင္ ေပးပို႔ရင္ ဘယ္ႏွက်ပ္ ဆိုတာမ်ဳိးနဲ႔ ေကာက္ခံရမလား၊ ေနာက္တစ္ခုက သတင္းစာထဲမွာပါတဲ႔ သတင္းအား လံုးကို ေပးဖတ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီထက္ပိုၿပီး သုေတသနျပဳထားတဲ့ အခ်က္ အလက္ေတြ ပါဝင္တဲ႔ သတင္းေတြ၊ ေျခာက္လ တစ္ႏွစ္ ေက်ာ္ၾကာခဲ့ၿပီးတဲ့ သတင္းေတြကို ျပန္လည္ဖတ္႐ႈခ်င္တယ္ ဆိုရင္ ေငြေၾကး ဘယ္ေလာက္ေပး ရမယ္ဆိုတာမ်ဳိးနဲ႔ ေၾကာ္ျငာဝင္ေငြအေပၚမွာ မီွခိုၿပီးေတာ့ လုပ္မလားဆိုတာ ေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားေနရတဲ႔အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလိုေျပာင္းလဲလာတဲ႔ မီဒီယာစီးဆင္းမႈအေပၚမွာ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္လို႔ သြားေနတဲ႔အခါမွာ ဆိုရွယ္ မီဒီယာကလည္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္ဒစ္ ဂ်စ္တယ္ ဆိုင္ ရာ အရည္အေသြးေတြ၊ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ နည္းပညာေတြေၾကာင့္ တင္ဆက္ပံုအပိုင္းေတြ ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ တင္ဆက္ပံု မွာ ပံုႏွိပ္ သတင္းစာ နဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္မီဒီယာမွာ ကြာျခားမႈ ရွိလာပါတယ္။ ပံုမွန္ ပံုႏွိပ္ လုပ္ငန္း စဥ္အတိုင္းသြားေနတဲ႔ အခ်ိန္ဇယားနဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေခတ္မွာ အခ်ိန္သတ္မွတ္ ၿပီးသြားလို႔မရေတာ့ဘူး။ ျဖစ္ရင္ အခုခ်က္ခ်င္းတင္ေပးမွ စာဖတ္သူ ကလည္း ေက်နပ္ေတာ့တယ္။ မဟုတ္ရင္ကိုယ္႔ရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ မီဒီယာေတြဆီကို ေရာက္သြားမယ္။ ဥပမာ-မီး ေလာင္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးေပၚ သတင္းတစ္ခုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေပၚလာရင္ စာဖတ္သူအတြက္ ခ်က္ခ်င္းေဖာ္ျပေပး ရတယ္။ ဒီေနရာမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအေပၚမွာ အခ်ိန္ရဲ႕ ဖိအား (Time Pressure)က ေရာက္လာတယ္။ ဂ်ာနယ္လစ္ ေတြအေနနဲ႔ သတင္းယူရာမွာ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ဒီသတင္းက မွန္လည္းမွန္ရမယ္၊ ျမန္လည္းျမန္ရမယ္ဆိုတဲ့ ဖိအားႏွစ္ခုကို ေပါင္းလုပ္ရၿပီး အစီအစဥ္ေတြေျပာင္းသြားတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က တင္ဆက္ပံုမွာ သတင္းတစ္ခု အေနနဲ႔ ၿပီးေအာင္ေရး လုိက္တဲ႔ သတင္းတစ္ခုက စာရြက္ေပၚမွာ ပါသြားတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ေပၚ မွာ အခ်ိန္ ယူၿပီး တင္တဲ႔အခါ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စာသားနဲ႔ ဘယ္လို တြဲဖက္ၿပီး တင္ဆက္မလဲဆိုတာေတြ ရွိလာပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ ေတာ့ သတင္းတိုေလးေတြတင္တဲ႔ လူမႈကြန္ရက္ေတြရွိ တယ္။ အဲဒါေတြအေပၚမွာ ေခါင္းစဥ္ေတြေျပာင္းေရးၿပီး ျပန္တင္ရတယ္။ အရင္က ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ေယာက္က သတင္းေရးရင္ရၿပီ။ သူနဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ သတင္းဓာတ္ပံုဆရာ ဓာတ္ပံု ေကာင္းေကာင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီဇိုင္းဆရာက ပံုဆြဲ ေပးရင္ရၿပီ။ အခုေခတ္မွာက်ေတာ့ စာဖတ္သူေတြက ဒီထက္ပိုေကာင္းတာေတြကို ေမွ်ာ္လင့္လာတယ္Multimedia Interactive နဲ႔ Infographic ဆိုတဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ကို ဘားဂရပ္ေတြနဲ႔ ရက္စြဲအလိုက္ ေဖာ္ျပတာေတြက အတတ္ ပညာပိုင္းမွာ အမ်ားႀကီးပါဝင္ လာတယ္။ အရင္ကလို စာသားခ်ည္းနဲ႔ သတင္းေရးဖို႔တင္ မဟုတ္ဘဲ Infographic သတင္းေကာင္းေကာင္း တစ္ပုဒ္ရဖို႔ အခ်က္အလက္၊ ဇယားေတြကို ဘယ္လိုရွာေဖြမလဲ၊ ဘယ္လို ႐ႈေထာင့္ကေန တင္ဆက္မလဲဆိုတာေတြပါလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဂ်ာနယ္ လစ္ေတြ အေနနဲ႔ အတတ္ပညာပိုင္းမွာ စြယ္စံုရေအာင္ လုပ္ဖို႔ လုိလာတယ္။ အယ္ဒီတာေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးလုပ္ဖို႔လိုလာတယ္။ ဒါက ေတာ့ တင္ဆက္ပံုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေနအထားပါ။

ေနာက္တစ္ခုက ဒစ္ဂ်စ္တယ္ေခတ္မွာ လူမႈကြန္ရက္ေတြက အားေကာင္းလာ တယ္။ လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာမွာFollower တစ္ေသာင္းေလာက္ရွိတဲ႔သူ အေနနဲ႔က သူေရးသား ေျပာဆိုလိုက္တဲ႔အေပၚမွာ လူေပါင္း တစ္ေသာင္း ေလာက္က ခ်က္ခ်င္းသိရွိသြားႏိုင္တယ္။ အရင္ေခတ္ကဆိုရင္ ဒါက ဂ်ာနယ္ ေလးတစ္ေစာင္ရဲ႕ စာဖတ္သူဦးေရ နီးပါးေလာက္ထိကို ရွိတယ္။ ဒီမွာေရးသားေျပာဆိုတာေတြက မီဒီယာအေသးစားေလးျဖစ္လာတယ္။ အလားတူပဲ အြန္လုိင္းေပၚမွာ နာမည္ႀကီးေနတဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္ေတြရွိေနၿပီး သူတို႔ ေရးသားလိုက္တာေတြကို သူတို႔ရဲ႕Follower ေတြကLike၊ Comment၊ Share တာေတြေသာင္းနဲ႔၊ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး တက္လာတယ္။ သူတို႔ေတြက တစ္ခုခု ေရးသားလိုက္တယ္ဆိုရင္ ဒီဘက္က စနစ္တက် ထုတ္ေဝေနတဲ႔ ပံုႏွိပ္မီဒီယာရဲ႕ ပရိသတ္အင္အားေလာက္ကို ဆိုရွယ္ မီဒီယာမွာ ရရွိတယ္။ ဒါေတြကလည္း ဘယ္လိုစိန္ေခၚမႈ ေတြျဖစ္လာလည္းဆိုေတာ့ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းက တင္ျပ တဲ႔ သတင္းေတြမွာ ေထာက္ျပတာမ်ဳိးရွိလာရင္ ဆိုရွယ္ မီဒီယာ ပရိသတ္ရွိေနသူက မီဒီယာကို ျပန္ၿပီးေစာင့္ ၾကည့္ႏိုင္ တဲ့ ဆိုရွယ္မီဒီယာတစ္ခုအေနနဲ႔ အခုအခ်ိန္မွာ အလြန္အင္ အားႀကီးေန တာကိုလည္း ၾကည့္ရမွာေတြ ရွိလာတယ္။
ဥပမာ-အရင္က ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ေယာက္က တစ္ခုခုမွားရင္ အယ္ဒီတာကို အသိေပးတာ၊ စာဖတ္သူေတြက ဖုန္းဆက္ၿပီး ေထာက္ျပတာမ်ဳိးေတြပဲရွိမယ္။ လိုအပ္တဲ့ အမွားျပင္ဆင္ခ်က္ကို ေနာက္တစ္ေန႔ သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပေပး မယ္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းေထာက္ ျပတာရွိလာတယ္။ ေကာင္းတာ က ဒီအမွားကို ဝန္ခံ ေတာင္းပန္ၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္မွာ ဆင္ျခင္ႏိုင္တယ္။ ဆိုး တာက မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊ မွားသည္ျဖစ္ေစ ဆိုရွယ္မီဒီယာရဲ႕ ဖိအားကို သတင္းကိုေနာက္တစ္ႀကိမ္မေဖာ္ျပရဲေအာင္ ဝိုင္းၿပီး ဖိအားေပးတာမ်ဳိးေတြရွိလာရင္ သတင္းေထာက္ အေနနဲ႔ ေနာင္သတင္းေဖာ္ျပဖို႔ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါကလည္း ဆင္ဆာလုပ္တဲ့ နည္းလမ္းတစ္မ်ဳိး ေပ့ါ။ ဒီလုိစိန္ေခၚမႈေတြက ဒစ္ဂ်စ္တယ္ မီဒီယာေခတ္မွာ ရွိလာပါတယ္။
ဆိုရွယ္မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားက အစိုးရ ဌာနေတြရဲ႕ ဆိုရွယ္မီဒီယာသံုးစြဲပံုမွာ ေကာင္းတဲ့သင္ခန္းစာနဲ႔ အတုယူဖို႔ေတြ ေတြ႕ေနရတယ္။ ဥပမာ-လြန္ခဲ႔တဲ႔ ရက္ပိုင္းအတြင္းက ကြယ္လြန္ခဲ႔တဲ့ စင္ကာပူဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႕ သတင္းေတြကို ဆိုရွယ္မီဒီယာအေပၚမွာ ဘယ္လိုေၾကညာ ခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္တယ္ဆိုတာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္႐ံုးကေန ႐ိုးရွင္း ၿပီး တိက်တ႔ဲ စာသားေလးေတြနဲ႔ အခ်ိန္နဲ႔တစ္ေျပးညီ တံု႔ျပန္ၿပီး ထုတ္ေပးသြားတာေတြက သူတို႔ ႏိုင္ငံသားေတြ အေနနဲ႔ သိခ်င္တဲ့အခ်က္ကို တန္းၿပီးရတယ္ဆိုတာမ်ဳိး။ အေမရိကမွာဆိုရင္လည္း လူထု ဆက္ဆံေရးပိုင္းကို ဘယ္လိုပံုစံမ်ဳိးနဲ႔ တင္ျပမလဲဆိုတာမ်ိဳးကို တိတိက်က်နဲ႔ စနစ္တက် စီမံထား တာေတြ႕ရပါတယ္။ အဝတ္အစားနဲ႔ အခမ္းအနားအျပင္အဆင္ကအစ အေလးအနက္ထားပါ တယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ လူထုရဲ႕ အထင္အျမင္လြဲမွား သြားမွာမ်ဳိး၊ ေနာင္လုပ္ရမယ့္ တာဝန္ေတြအေပၚမွာ အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ အေျပာင္းအလဲရွိလာတာမ်ဳိး၊ မီဒီယာနဲ႔လူထုက ေထာက္ျပေဝဖန္မယ္ ဆိုတာမ်ဳိးကို အေလးအနက္ျပဳၿပီး ေရွာင္ရွားၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာနေတြမွာ ဆုိရွယ္မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အႀကံေပးသူေတြ၊ တတ္ကြၽမ္းသူေတြ သိပ္ၿပီးမ်ားမ်ားစား စားမရွိေသးဘူးဆိုတာ ေတြ႕ေနရတယ္။ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ အေနနဲ႔ ဆိုရွယ္မီဒီယာမွာ အခ်ိန္မွန္မွန္ သတင္းတိုေလးေတြ ထုတ္ျပန္ေပးတာ၊ ျပည္သူလူထုနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ဆက္ သြယ္တာ မ်ဳိးေတြလုပ္ဖို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္တဲ့ အခါမွာလည္း မွားယြင္းၿပီးမလုပ္မိေအာင္ လိုအပ္တဲ့ သင္တန္းေတြေပးၿပီး နည္းပညာကြၽမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးလုပ္ဖို႔လည္း အႀကံေပးခ်င္တယ္။

IPI World Congress မွာ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက သတင္းမီဒီယာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီယာ ဆုိင္ရာပုဂၢိဳလ္ေတြ တက္ေရာက္ၾက မွာဆိုေတာ့ မီဒီယာဆိုင္ရာ စိန္ေခၚမႈနဲ႔ အခက္အခဲေတြကို အေတြ႕အႀကံဳရွိ တဲ့ သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ခြင့္ရတဲ့ အတြက္ အက်ဳိးမ်ားပါတယ္။ ေနာက္ႏုိင္ငံတကာက ၾကည့္႐ႈေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ျဖစ္ရပ္ တခ်ဳိ႕က ရန္ကုန္တစ္ၿမိဳ႕လံုးကို ကိုယ္စားမျပဳဘဲ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ရဲ႕ ပကတိ အေျခအေနကို သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ျမင္ေတြ႔သြားေစခ်င္တယ္။ ေနာက္တက္ ေရာက္ၾကမယ့္ CSO အဖြဲ႕အစည္းေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္ရာ ေဒသအလိုက္ အက်ဳိးေက်းဇူးရွိေအာင္ မီဒီယာကို အသံုးျပဳၿပီး ဘယ္လိုေဖာ္ထုတ္သြားႏိုင္မလဲ ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္ေမွ်ာ္လင့္ပါ တယ္။

ေဒၚေမသႀကၤန္ဟိန္(CEO၊ Myitmakha News Agency)

အဓိကကေတာ့ ၂ဝ၁၄ ဒီဇင္ဘာကတည္းက ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူအျဖစ္ပါဝင္ဖို႔ ကြၽန္မကို ဖိတ္ေခၚခဲ႔ပါတယ္။ IPI လို အဖြဲ႕အစည္းႀကီးက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ညီလာခံလာက်င္းပမယ္၊ ႏိုင္ငံတကာက ထင္ရွားတဲ႔ မီဒီယာအဖြဲ႕ အစည္းေတြက ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္း ပါဝင္ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုတာေတြသိရလို႔ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက ဝမ္းပန္း တသာနဲ႔ လက္ခံခဲ႔ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ ဒီမွာလက္တြဲအလုပ္လုပ္ေနတဲ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ဂ်ာနယ္ လစ္ေတြအတြက္ ကမၻာ့သတင္း မီဒီယာ အေတြ႕အႀကံဳေတြနဲ႔ ျမန္မာမီဒီယာ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ေဝမွ်ခြင့္ရမယ္။ ေနာက္ျမန္မာ မီဒီယာ ေလာကအတြက္ Capacity လုိအပ္ခ်က္ေတြ၊ သင္တန္းလိုအပ္တာေတြကို သိႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ မီဒီယာေလာကအတြက္ အခြင့္အလမ္းတစ္ခုလို႔ ယံုႀကည္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခုက မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနေတြကိုလည္း ကမၻာက သိေအာင္ ေျပာႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ မီဒီယာသမားေတြအမ်ားႀကီးလာတဲ႔ ဒီလိုပြဲမ်ိဳးမွာ ေျပာခြင့္ရႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာပါဝင္တဲ႔ မီဒီယာေဆြးေႏြးပြဲေတြ အျမဲက်င္းပႏိုင္ဖို႔ ဆႏၵျပဳပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဥပေဒႏွင့္အေလ့အထမ်ားမွ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကို ရယူျခင္း၊ ပဋိပကၡဂ႐ုျပဳ သတင္းေရး သားျခင္း၊ ထူးျခားသတင္းရယူမႈတြင္ ဘာသာေရး အကဲဆတ္မႈ၊ မီဒီယာႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား စိန္ေခၚမႈစသည့္ ေခါင္းစဥ္မ်ားပါဝင္ၿပီး ျပည္တြင္း ျပည္ပသတင္းမီဒီယာမ်ားမွ သတင္း စာဆရာ ၂ဝဝ ေက်ာ္ တက္ေရာက္မည္ျဖစ္ကာ စာနယ္ဇင္းဆုိင္ရာ အေလ့ အက်င့္ေကာင္းမ်ား ဖလွယ္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာ ပလက္ေဖာင္းတစ္ခု ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။

မုိးသူဇာစိုး

MOI
____________________________________________________________________________________________

ႏုိင္ငံတကာ သတင္းသမား မ်ားပါသည့္ IPI ညီလာခံ က်င္းပၿပီ

နိုင္ငံေပါင္း ၆၀ေက်ာ္က သတင္းသမား ၂၀၀ေက်ာ္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးမည့္ ၆၅ႀကိမ္ေျမာက္ IPI-Internation Press Institute World Congress ၂၀၁၅ ကိုျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ခ်က္ထရီယန္ ဟိုတယ္တြင္ မတ္လ ၂၇ရက္မွ ၂၉ရက္အထိ က်င္းပၿပီျဖစ္သည္။